ایالات متحده امریکا و دولت فیلیپین به یک توافق مهم دست یافته‌اند که بر اساس آن، افغان‌هایی که پرونده‌های ویزای خاص مهاجرت (SIV) ایالات متحده را دارند، تا زمان تکمیل مراحل صدور ویزای خود، به صورت موقت در فیلیپین اسکان داده خواهند شد.
این توافق، که در بیانیه‌ای از سوی وزارت امور خارجه امریکا در تاریخ 19 آگست سال 2024 منتشر شد، به عنوان یک گام کلیدی در حمایت از پناه‌جویان افغان و همکاران سابق امریکا در افغانستان تلقی می‌شود.
طبق اعلام وزارت خارجه امریکا، این توافق میان مقامات فیلیپین و ایالات متحده به گونه‌ای است که افغان‌های دارای پرونده‌های ویزای خاص مهاجرت (SIV) امریکا تا زمان دریافت ویزای خود از سفارت ایالات متحده، به طور موقت در فیلیپین اسکان خواهند یافت. اگرچه جزییات بیشتری از این توافق منتشر نشده است، اما انتظار می‌رود که این همکاری در آینده به پذیرش موقت سایر متقاضیان پناهندگی از جمله پرونده‌های اولویت اول و دوم نیز منجر شود.
این توافق در حالی صورت گرفته است که وزارت خارجه امریکا پیشتر از دولت فیلیپین خواسته بود تا افغان‌های متقاضی ویزای خاص مهاجرت را به‌طور موقت در خاک خود اسکان دهد. این درخواست از کم‌تر از یک سال بدینسو مورد بحث و مذاکره قرار داشت و اخبار مرتبط با این موضوع به صورت محدود به رسانه‌ها درز کرده بود.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در سال 2021، هزاران افغان که به عنوان همکاران محلی و مترجمین در کنار نیروهای امریکایی کار کرده بودند، واجد شرایط اسکان مجدد در آمریکا قرار گرفتند. ایالات متحده برنامه‌های ویژه‌ای را برای مهاجرت این افراد به امریکا طراحی کرده است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، ویزای خاص مهاجرت (SIV) برای همکاران محلی نیروهای امریکایی در افغانستان بود.
با این حال، بسیاری از این افراد به دلیل مشکلات قانونی و ظرفیت محدود در پروسه‌های مهاجرتی، نتوانستند به سرعت به امریکا منتقل شوند. این شرایط منجر به نگرانی‌های جدی در بین پناه‌جویان و فعالان حقوق بشر شد، به‌ویژه از آن‌جایی که برخی از این افراد در شرایط دشواری در افغانستان، پاکستان و کشورهای دیگر به سر می‌برند.
طی دو ماه گذشته، مرکز ملی ویزای امریکا و دفتر CARE پرونده‌های دارندگان ویزای خاص مهاجرت افغان را به فیلیپین منتقل کرده‌اند. این اقدام به عنوان نشانه‌ای از توافق‌های آینده میان امریکا و فیلیپین در زمینه اسکان موقت پناه‌جویان تلقی شد. اکثر افرادی که پرونده‌هایشان به فیلیپین منتقل شده است، بیش از دو سال است که منتظر انتقال به کشور سوم توسط تیم CARE بوده‌اند.
وزارت خارجه امریکا در بیانیه خود اعلام کرده است که در طول اقامت موقت این متقاضیان ویژه در فیلیپین، خدمات ضروری شامل غذا، مسکن، امنیت، مراقبت‌های صحی و حمل‌ونقل برای آنان فراهم خواهد شد. با این حال، هنوز مشخص نشده است که چه تعداد از این متقاضیان در فیلیپین اسکان موقت خواهند یافت و از کدام کشورها به این کشور منتقل خواهند شد.
این توافق جدید، کشور فیلیپین را به جمع کشورهای دیگر مانند قطر، آلمان و آلبانیا اضافه می‌کند که پیش از این، پناه‌جویان افغان واجد شرایط برای اسکان مجدد در امریکا را به صورت موقت در خاک خود پذیرفته‌اند. این توافق در حالی اعلام می‌شود که امریکا از پاکستان نیز طی سه سال گذشته درخواست کرده بود تا افغان‌های متقاضی پناهندگی را به صورت موقت اسکان دهد، اما این درخواست با مخالفت دولت پاکستان مواجه شد.
پاکستان نه تنها این درخواست را نپذیرفت، بلکه تدابیر سختگیرانه‌ای را در زمینه اخراج فوری پناه‌جویان افغان از خاک خود روی دست گرفت. در نتیجه این تدابیر، هزاران پناه‌جوی افغان ماهانه از خاک پاکستان اخراج می‌شوند، وضعیتی که نگرانی‌های بسیاری را در جامعه بین‌المللی برانگیخته است.
توافق امریکا و فیلیپین برای اسکان موقت پناه‌جویان افغان، یک گام مهم در حمایت از این افراد است که تحت شرایط بسیار دشواری در کشورهای مختلف به سر می‌برند. این توافق نه تنها به پناه‌جویان افغان کمک خواهد کرد تا در مکانی امن منتظر تکمیل فرآیند ویزای خود باشند، بلکه نمونه‌ای از همکاری‌های بین‌المللی در مواجهه با بحران‌های پناه‌جویی است.