رسانههای اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شدهاند و بستری را برای ارتباط، اشتراکگذاری اطلاعات و باخبر شدن از رویدادهای جاری در اختیار ما قرار میدهند. با این حال، ظهور رسانههای اجتماعی همچنین به گسترش اطلاعات نادرست و اخبار جعلی منجر شده است که میتواند عواقب جدی در دنیای واقعی داشته باشد. از دستکاری سیاسی و آزار انترنتی گرفته تا نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و مسایل مربوط به سلامتی و صحت، اثرات منفی رسانههای اجتماعی در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای آشکار شده است، که این اطلاعات هم‌واره بهگونه نادرست یا گمراهکننده به شکل اخبار واقعی ارایه میشود. این پدیده به دلیل قدرت تاثیرگذاری بر افکار عمومی، اختلاف افگنی و آسیب رساندن، به یک نگرانی قابل توجه برای افراد، سازمانها و دولتها تبدیل شده است. درک ماهیت اخبار جعلی و تاثیر آن بر جامعه برای مبارزه موثر با انتشار آن بسیار مهم است. همان‌طور که رسانههای اجتماعی به تکامل خود ادامه میدهند، مهم است که خطرات را درک کرده و اقداماتی را برای جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست انجام داده و از خود و جوامع خود محافظت کنیم.
دلایل انتشار اطلاعات و اخبار نادرست
دلایل مختلف برای انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست در رسانههای اجتماعی وجود دارد. اولاً، سهولت اشتراکگذاری اطلاعات در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی باعث میشود که اطلاعات نادرست به سرعت ویروسی شوند. ثانیاً، برخی افراد یا گروه‌ها عمداً اخبار جعلی را برای پیش‌برد منافع شخصی، سیاسی یا مالی خود ایجاد و به اشتراک میگذارند. ثالثاً، فقدان مکانیزم‌های راستی‌آزمایی در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی اجازه میدهد تا اطلاعات نادرست بدون کنترول منتشر شود. در نهایت، اثر تعامل و عکس‌العمل پلتفارم که در آن افراد بیشتر احتمال دارد اطلاعاتی را باور کنند و به اشتراک بگذارند که باورهای موجود آنها را تایید میکند، میتواند به انتشار اطلاعات نادرست کمک کند. مجموع این عوامل رسانههای اجتماعی را به بستر مناسب برای انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست تبدیل کرده است. دلایل زیر باعث انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست میشود:
- احساس گرایی: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند هیجانانگیز و جلب توجه کند که میتواند باعث افزایش تعامل و ایجاد کلیک، لایک، اشتراکگذاری و نظرات بیشتر شود.
- برنامههای سیاسی: از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای پیش‌برد برنامههای سیاسی، با انتشار اطلاعات نادرست که از یک حزب سیاسی یا نامزد خاص حمایت میکند، استفاده کرد.
- سود مالی: از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای ایجاد درآمد، با جذب ترافیک به وبسایتها یا صفحات رسانههای اجتماعی که دارای تبلیغات یا محتوای سپانسر‌شده استند، استفاده کرد. انتشار و به اشتراکگذاری اخبار و اطلاعات جعلی برای کسب سود پولی یک موضوع جدی در رسانههای اجتماعی است که میتواند مردم را گمراه کند و به افراد و جامعه به طور کلی آسیب برساند. مهم است که همیشه اطلاعات را قبل از باور کردن و اشتراک گذاشتن با دیگران، تایید کنید. اکثریت مردم فعال در رسانههای اجتماعی برای جلب توجه مخاطبان موضوعات جنجالی، اطلاعات نادرست و اخبار جعلی را به نشر میسپارند. پلتفارمهای رسانههای اجتماعی اقداماتی را برای مبارزه با انتشار اخبار جعلی اجرا کرده‌اند، اما در نهایت، این بر عهده کاربران است که مصرف‌کنندگان مسوول و انتقادی اطلاعات باشند.
- باورهای ایدیولوژیک: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند توسط افراد یا گروه‌هایی که دارای اعتقادات ایدیولوژیک قوی استند منتشر شود، حتی اگر اطلاعات توسط حقایق یا شواهد پشتیبانی نشود.
- نیت مخرب: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی را میتوان به قصد آسیب رساندن یا ایجاد هرج و مرج، از طریق انتشار شایعات یا ادعاهای نادرست در مورد افراد یا گروه‌ها منتشر کرد.
در حقیقت، الگوریتم‌های رسانههای اجتماعی اغلب محتوایی را که باعث ایجاد تعامل میشود، مانند داستانهای هیجانانگیز یا بحث‌برانگیز را اولویت میدهند. این امر میتواند انتشار اطلاعات نادرست را آسان‌تر کند و به مخاطبان زیادی برسد. علاوه بر این، پلتفارمهای رسانههای اجتماعی اغلب به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات و دستکاری سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرند و دولت‌های خارجی و سایر بازی‌گران از این پلتفارمها برای انتشار اطلاعات نادرست و ایجاد اختلاف استفاده میکنند.
انتشار اطلاعات نادرست و اخبار جعلی
انتشار اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در سیستم عاملهای رسانههای اجتماعی مانند فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام و توییتر یک مشکل بزرگ است. اطلاعات نادرست در این پلتفارمها میتواند به سرعت منتشر شود و عواقب جدی در دنیای واقعی داشته باشد، مانند تاثیر بر افکار عمومی، تحریک خشونت، و تضعیف دموکراسی. ما در اینجا انتشار اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در پلتفارمهای مهم چون یوتیوب، فیسبوک، اینستاگرام، تیکتاک و توییتر را توضیح میدهیم:
یوتیوب
اخبار جعلی در یوتیوب یک مسئله مبرم است و در درجه اول از طریق محتوای ویدیویی آشکار میشود. یوتیوب که یکی از بزرگ‌ترین پلتفارمهای اشتراکگذاری ویدیو در سطح جهان است، با چالش‌های منحصربه‌فردی در ارتباط با انتشار اطلاعات نادرست مواجه است. در اینجا نحوه نمایش اخبار جعلی و نادرست در یوتیوب توضیح داده شده است:
- عناوین و تصاویر کوچک ویدیویی گمراهکننده: سازندگان اغلب از عناوین و تصاویر کوچک گمراهکننده یا هیجانانگیز برای جذب کلیک و ترافیک استفاده میکنند. این تاکتیکها میتواند کاربران را به سمت ویدیوهایی سوق دهد که حاوی اطلاعات نادرست یا مغرضانه استند.
- اطلاعات نادرست صحی: یوتیوب به دلیل میزبانی اطلاعات نادرست علمی و مرتبط با صحت مورد انتقاد قرار گرفته است. این امر میتواند شامل درمانهای نادرست، رژیمهای غذایی معجزه آسا و توصیه‌های صحی نادرست باشد.
- تیوریهای توطیه: یوتیوب با ویدیوهایی که ادعاهای بی‌اساس در موضوعات مختلف را تبلیغ میکنند، بستر مناسبی برای تیوریهای توطیه بوده است. چنین محتوایی میتواند مخاطبان زیادی را جذب کند و روایتهای نادرست را تداوم بخشد.
- توصیه‌های الگوریتمی: الگوریتم توصیه یوتیوب YouTube میتواند به طور ناخواسته محتوای افراطی یا گمراه کننده را تبلیغ کند. به کاربرانی که با یک خبر جعلی درگیر میشوند، ممکن است بیشتر چنین محتوایی روبرو شوند.
- تعامل و عکس‌العمل (Echo chambers): تعامل و عکس‌العمل مانند سایر پلتفارمهای رسانههای اجتماعی، YouTube میتواند اتاق‌های انعکاس یا تعامل ایجاد کند که کاربران در معرض محتوایی قرار می‌گیرند تا با باورهای موجود آنها هم‌خوانی داشته باشد و آنها را مستعد اخبار جعلی میکند.
- تبلیغات پولی: سازندگان یا سازمانها ممکن است برای تبلیغات ویدیویی یا تبلیغات هزینه کنند که میتواند کاربران را ناخواسته به اطلاعات نادرست سوق دهد.
فیسبوک
سهولت اشتراکگذاری اطلاعات و گستردگی دسترسی فیسبوک، آن را به بستری مناسب برای انتشار اطلاعات نادرست تبدیل کرده است که میتواند عواقب قابل توجهی برای افراد، سازمانها و کل جامعه داشته باشد. درک روشهای انتشار اخبار جعلی در فیس بوک برای مبارزه با اثرات منفی آن و ترویج استفاده آگاهانه و مسوولانه‌تر از رسانههای اجتماعی بسیار مهم است. در اینجا نحوه نمایش اخبار جعلی در فیسبوک توضیح داده شده است:
- فید خبری یا News Feed: مقالات اخبار جعلی اغلب در فیدهای خبری کاربران ظاهر میشوند و با منابع خبری درست مخلوط میشوند. کاربران ممکن است با عناوین هیجانانگیز یا نادرستی روبرو شوند که برای جلب توجه و ایجاد کلیک طراحی شدهاند.
- تقویت الگوریتمی: الگوریتم فیسبوک، در حالی که برای اولویتبندی محتوای جذاب طراحی شده است، میتواند به طور ناخواسته اخبار جعلی را در صورت ایجاد تعامل بالا (لایک، اشتراکگذاری، نظرات) تقویت کند. این امر میتواند منجر به محبوبیت اخبار جعلی شود.
- گروههای فیسبوک: اخبار جعلی یا اطلاعات نادرست میتواند در گروههای بسته یا عمومی فیسبوک منتشر شود، جاییکه افراد همفکر اعتقادات یک‌دیگر را تقویت میکنند و اطلاعات نادرست را به اشتراک میگذارند.
- تبلیغات و محتوای حمایت‌شده یا Sponsor: گاهی اوقات، اخبار جعلی از طریق تبلیغات پولی یا محتوای حمایت شده تبلیغ میشود و باعث میشود که کاربران آن را بیشتر دیده بتواند.
- تعامل و عکس‌العمل (Echo chambers): الگوریتم‌های فیسبوک ممکن است کاربران را در اتاق‌های تعاملی و عکسالعملی نگه دارند، جاییکه آنها محتوایی را مشاهده میکنند تا با باورهای موجود آنها مطابقت داشته باشد و باعث میشود اخبار جعلی در میان گروههای هدف به‌دست بیاورند.
توییتر یا اکس (X)
انتشار اخبار جعلی در رسانههای اجتماعی مانند توییتر در سال‌های اخیر به یک نگرانی فزاینده تبدیل شده است. سهولت به اشتراکگذاری اطلاعات و گستردگی این بسترها، آن را به بستری مناسب برای انتشار اطلاعات نادرست تبدیل کرده است که میتواند عواقب قابل توجهی برای افراد، سازمانها و کل جامعه داشته باشد. درک روشهای انتشار اخبار جعلی در رسانههای اجتماعی برای مبارزه با اثرات منفی آن و ترویج استفاده آگاهانه‌تر و مسوولانه‌تر از این پلتفارمها بسیار مهم است. در اینجا نحوه نمایش اخبار جعلی در توییتر توضیح داده میشود:
- موضوعات پرطرفدار یا Trending Topics: داستانهای اخبار جعلی میتوانند به موضوعات پرطرفدار توییتر راه پیدا کنند و به آنها دسترسی و دید گستردهتری میدهند.
- رباتها و خودکارسازی یا Bots and Automation: توییتر به دلیل میزبانی تعداد قابل توجهی از حسابهای ربات خودکار که میتوانند به سرعت اخبار جعلی را منتشر کنند، شناخته شده است. این رباتها میتوانند دامنه توییتهای اخبار جعلی را افزایش دهند.
- متن های کوتاه: محدودیت حروف یا کاراکتر توییتر، انتشار اطلاعات کوتاه، هیجانانگیز و گاهی گمراهکننده را تشویق میکند و انتشار اخبار جعلی را آسان‌تر میکند.
- ریتوییت و ویروسی بودن: سهولت بازنشر و اشتراکگذاری در توییتر به این معنی است که اخبار جعلی میتواند به سرعت به مخاطبان گستردهتری سرایت کند، به خصوص اگر کاربران با نفوذ اطلاعات نادرست را بازتوییت کنند.
- چالش‌های تایید: توییتر در راستی‌آزمایی کاربران و محتوا با چالش‌هایی جدی مواجه است که کار حسابهای جعلی و منابع خبری جعلی را در این پلتفارم آسان‌تر میکند.
اینستاگرام
اخبار جعلی در اینستاگرام، اگرچه نسبت به پلتفارمهایی مانند فیسبوک و توییتر شیوع کم‌تری دارد، اما هم‌چنان یک نگرانی جدی است. اینستاگرام، در قدم اول یک پلتفارم بصری است، که چالشها و روشهای منحصر به فرد خود را برای انتشار اطلاعات نادرست ارایه میدهد، اینجا چند:
- اطلاعات نادرست بصری: به جای مقالات نوشته شده، اخبار جعلی در اینستاگرام اغلب به شکل تصاویر دستکاری‌شده، اینفوگرافیک‌ها یا Meme ها هستند. این تصاویر میتوانند گمراهکننده یا نادرست باشند و به دلیل قابلیت اشتراک‌گذاری‌شان ممکن است به سرعت ویروسی شوند.
- اطلاعات نادرست تاثیرگذارمحور: تاثیرگذارهای (Influencers) اینستاگرام با دنبالکنندهگان زیاد میتوانند سهواً یا عمداً اخبار جعلی را منتشر کنند. پُستها، تاییدها یا نظرات آنها ممکن است تاثیر قابل توجهی در بین دنبالکنندهگان آنها داشته باشد.
- هشتگ ها: استفاده از هشتگ در اینستاگرام میتواند به دیده شدن اطلاعات نادرست کمک کند. کاربران میتوانند پُستهای مرتبط با یک هشتگ خاص را دریافت کنند و به طور بالقوه آنها را به سمت محتوای گمراهکننده سوق دهد.
- قرار گرفتن در معرض الگوریتمی: الگوریتم اینستاگرام محتوا را بر اساس تعامل کاربر تبلیغ میکند. اگر اخبار جعلی لایک، نظر و اشتراکگذاری دریافت کند، میتواند در فیدهای کاربران به‌طور برجسته‌تر ظاهر شود.
- محتوای تولیدشده توسط کاربر: اینستاگرام محتوای تولید شده توسط کاربر را تشویق میکند، به این معنی که هر کسی میتواند پست ایجاد کند و به اشتراک بگذارد. این اختیار، امکان انتشار آسان اطلاعات نادرست را فراهم میکند.
- اطلاعات نادرست مرتبط با محصولات: اطلاعات گمراهکننده مربوط به محصولات، راه‌حل‌های صحی یا روش سبک زندگی میتواند در اینستاگرام گسترده شود، که اغلب توسط اینفلوینسرها یا کسب‌وکارهایی با منافع خاص هدایت میشود.
تیکتاک (TikTok)
اخبار جعلی و اطلاعات نادرست میتواند مضر و گمراه کننده باشد. مهم است که اطلاعات را قبل از اشتراکگذاری در هر پلتفارمی از جمله TikTok بررسی کنید. اگر در TikTok به اخبار جعلی یا اطلاعات نادرستی برخورد کردید، می‌توانید آن را به پلتفارم گزارش دهید تا بررسی و حذف شود. علاوه بر این، بهتر است که از منابع معتبر برای اخبار و اطلاعات دنبال کنید تا اطمینان حاصل کنید که اطلاعات دقیق دریافت میکنید. در اینجا نحوه نمایش اخبار جعلی در TikTok توضیح داده میشود:
- اطلاعات نادرست در مورد سیاست: این اطلاعات میتواند شامل اطلاعات گمراه کننده یا نادرست در مورد نامزدهای سیاسی، احزاب یا سیاست‌ها باشد. ممکن است عمدی یا ناخواسته منتشر شود و پیامدهای جدی بر افکار عمومی و نتایج انتخابات داشته باشد.
- اطلاعات نادرست در مورد صحت عامه: این میتواند شامل تیوریهای توطیه در مورد واکسین‌ها، اطلاعات گمراهکننده در مورد درمان یا معالجه بیماری‌ها یا اطلاعات نادرست در مورد ایمنی برخی از روشهای صحی باشد. اطلاعات نادرست در مورد سلامت میتواند خطرناک باشد زیرا سلامت و زندگی افراد را در معرض خطر قرار میدهد.
- اطلاعات نادرست در مورد رویدادهای جاری: این اطلاعات میتواند شامل اطلاعات گمراه کننده یا نادرست در مورد مسایل مهم اجتماعی مانند تغییرات آب و هوا، مهاجرت یا حقوق بشر باشد. اطلاعات نادرست در مورد رویدادهای جاری میتواند سردرگمی و سوی تفاهم ایجاد کند و تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد مسایل مهم را برای مردم دشوار کند.
- هشتگ ها: استفاده از هشتگ در تیکتاک میتواند به دیده شدن اطلاعات نادرست کمک کند. کاربران میتوانند پُستهای مرتبط با یک هشتگ خاص را دریافت کنند و به طور بالقوه آنها را به سمت محتوای گمراهکننده سوق دهد.
- تقویت الگوریتمی: الگوریتم تیکتاک نیز، در حالی که برای اولویت بندی محتوای جذاب طراحی شده است، میتواند به طور ناخواسته اخبار جعلی را در صورت ایجاد تعامل بالا (لایک، اشتراکگذاری، نظرات) تقویت کند. این امر میتواند منجر به محبوبیت اخبار جعلی شود.
به طور کلی، اخبار جعلی در TikTok میتواند اشکال مختلفی داشته باشد و میتواند عمدی یا ناخواسته منتشر شود. برای کمک به جلوگیری از انتشار اخبار جعلی در TikTok و دیگر پلتفارمهای رسانههای اجتماعی، مهم است که قبل از اشتراکگذاری اطلاعات هوشیار باشید و واقعیت را بررسی کنید.
اثرات نامطلوب انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست
رسانه‌ها و شبکههای اجتماعی تاثیر به‌سزایی در زندگی روزمره ما دارند. این پلتفارمها مکانی را برای تعامل با مردم از سراسر جهان و برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات به ما میدهند. با این حال، گسترش اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در رسانههای اجتماعی نگرانی‌های قابل توجهی را ایجاد نموده و پیامدهای منفی در زندگی واقعی داشته است. اطلاعات نادرست در رسانه‌ها و شبکههای اجتماعی پیامدهای منفی جدی و گسترده دارد، از جمله تضعیف دموکراسی، تحریک خشونت، و آسیب رساندن به حقوق بشر و آزادی انسانها. اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در رسانه‌ها و شبکههای اجتماعی میتواند طیف وسیعی از اثرات نامطلوب داشته باشد، از جمله:
- تضعیف دموکراسی: از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتوان برای دستکاری افکار عمومی و تضعیف فرآیندهای دموکراتیک مانند انتخابات استفاده کرد.
- تحریک خشونت: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند خشونت را تحریک کند و منجر به آسیب در دنیای واقعی شود، مانند جنایات ناشی از نفرت و خشونت.
- آسیب رساندن به شهرت: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند به اعتبار افراد و سازمانها آسیب برساند و منجر به عواقب واقعی مانند از دست دادن فرصتهای شغلی شود.
- ترویج توطیه: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند تیوریهای توطیه را ترویج دهد و اعتماد به نهادهای ملی را تضعیف کند و منجر به ناآرامی و بی‌ثباتی اجتماعی شود.
- گسترش ترس و وحشت: اطلاعات نادرست و اخبار جعلی میتواند ترس و وحشت را به خصوص در مواقع بحرانی یا اضطراری گسترش دهد.
- آسیب های صحی: شواهدی وجود دارد که نشان میدهد استفاده بیش از حد از رسانههای اجتماعی میتواند تاثیرات منفی بر سلامت روان و رفاه افراد داشته باشد که با افزایش احساس افسردگی، اضطراب و تنهایی هم‌راه است. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از رسانههای اجتماعی میتواند به کاهش عزت نفس و تحریف تصور از خود، کمک کند. مهم است که از رسانههای اجتماعی در حد اعتدال استفاده کنید و از تاثیر منفی آن بر صحت روان خود آگاه باشید.
- نقض حریم خصوصی: رسانههای اجتماعی میتوانند به طور بالقوه حریم خصوصی را به دلیل جمع‌آوری معلومات، انتشار تصاویر و اطلاعات مربوط به حریم خصوصی، آزار سایبری و هک تهدید کنند. کاربران باید مراقب تنظیمات حریم خصوصی خود باشند و مراقب باشند که چه اطلاعاتی را به صورت آنلاین به اشتراک میگذارند تا از خود محافظت کنند.
در مجموع اثرات نامطلوب اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی قابل توجه و گسترده است. انجام اقداماتی برای جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست و ترویج اطلاعات دقیق و قابل اعتماد در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی بسیار مهم است. با انجام این کار، میتوانیم از خود و جوامع خود در برابر اثرات منفی اطلاعات و تبلیغات نادرست در عصر دیجیتال محافظت کنیم.
چه منابع قابل اعتماد اند؟
منابع معتبر اخبار و اطلاعات آنهایی هستند که سابقه ارایه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد را داشته باشند. این منابع میتواند شامل سازمانهای خبری تاسیسشده با اعتبار، موسسات دانشگاهی و سازمانهای دولتی باشد. ارزیابی انتقادی منبع اطلاعات و جست‌وجوی چندین منبع برای تایید صحت اطلاعات بسیار مهم است. علاوه بر این، در نظر گرفتن زمینه و سوگیریهای احتمالی که ممکن است در اطلاعات وجود داشته باشد، مهم است. در اینجا چند نمونه از منابع معتبر آورده شده است:
- سازمانهای تاسیسشده خبری: سازمانهای خبری با شهرت صداقت خبرنگاری، مانند رویترز، آسوشیتدپرس و وال ستریت ژورنال منابع با اعتبار در عرصه خبر و اطلاعات هستند.
- سازمانهای دولتی: سازمانهای دولتی با ماموریت ارایه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد، مانند مراکز کنترول و پیش‌گیری از امراض (CDC) و سازمان صحی جهان (WHO) نیز منابع قابل اعتماد در عرصه اطلاعات و اخبار صحی هستند.
- موسسات اکادمیک: این بنیادها با شهرت برای تحقیقات دقیق و فرآیندهای بررسی همتا، مانند دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، منابع قابل اعتماد تحقیقات علمی هستند.
- سازمانهای غیرانتفاعی: این سازمانها با تمرکز بر ارایه اطلاعات دقیق به مردم، مانند سازمانهای حقیقت‌سنجی مانند Snopes و PolitiFact، میتوانند موضوعات حقیقی را پیشکش کنند.
- مجلات و نشریات: مجلات و نشریات اعم از نشریات دانشگاهی و علمی با داوری که مورد بررسی دقیق کارشناسان این حوزه قرار گرفته اند منابع معتبر و قابل اعتماد هستند.
توجه به این نکته ضروری است که حتی منابع معتبر نیز گاهی اوقات ممکن است اشتباه کنند یا سوگیری داشته باشند، بنابراین برای جلوګیری از خطرات و اثرات منفی اطلاعات نادرست، بهتر است که اطلاعات را از چندین منبع تایید و اطلاعات ارایه‌شده را ارزیابی انتقادی کنید.
جلوگیری از اخبار و اطلاعات نادرست
برای مبارزه با اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی چون فیسبوک، توییتر (X)، اینستاگرام و یوتیوب انجام این اقدامات را از یادنبرید. به عنوان مثال، کاربران شبکههای اجتماعی میتوانند:
- تایید منابع: قبل از به اشتراکگذاری اخبار یا اطلاعات در رسانههای اجتماعی، منابع را تایید کنید تا از معتبر و قابل اعتماد بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
- بررسی حقایق: از وبسایتها یا ابزارهای راستی آزمایی برای تایید صحت اخبار و اطلاعات قبل از اشتراکگذاری آنها استفاده کنید.
- تفکر انتقادی: نسبت به اخبار یا اطلاعاتی که بیش از حد خوب یا بد به نظر میرسد، انتقاد کنید. از حس قضاوت و تحقیق خود برای تعیین صحت یک داستان استفاده کنید.
- گزارش اطلاعات نادرست: اگر با اطلاعات نادرست یا اخبار گمراه کننده مواجه شدید، آنها را به مقامات مربوطه یا پلتفارمهای رسانههای اجتماعی گزارش (Report) دهید.
- پیروی از منابع مورد اعتماد: از منابع خبری و روزنامه نگاران مورد اعتماد در رسانه‌ها و شبکههای اجتماعی دنبال کنید تا از رویدادها و مسایل جاری مطلع شوید. برای دریافت اطلاعات قابل اعتماد، صفحات و حسابهای رسمی ادارات و سازمانها در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی مراجعه کنید که عموماً دارای تیک آبی (Verify) میباشد.
به طور کلی، جلوگیری از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در رسانههای اجتماعی نیاز به تفکر انتقادی، شک و تعهد به راستی آزمایی اطلاعات قبل از اشتراکگذاری آن دارد. با انجام این گام‌ها، میتوانیم اطمینان حاصل نماییم که به خوبی مطلع استیم و از اثرات نامطلوب اطلاعات و تبلیغات نادرست در پلتفارمهای رسانههای اجتماعی خود و دیگران را محافظت می‌کنیم.
کمک و مشوره
در دنیای مجازی و دیجیتل امروز، یافتن اخبار موثق و اطلاعات درست یک چالش بزرگ است و مردم عادی را به دردسر انداخته است. توصیه میشود برای در امان ماندن از اثرات مضر و منفی رسانه‌ها و شبکههای اجتماعی نکات فوق را در نظر گیرید و در صورت لزوم از وبسایتهای حقیقتیاب مانند Snopes، FactCheck.org، Fact Chek و PolitiFact استفاده کنید.
آن‌عده از افغان‌هایی‌که نیاز به معلومات و همکاری اختصاصی دارند، میتوانند به شماره واتساپ "بپرسید" (+93729807235) یا مسنجر فیسبوک و یا از طریق وبسایت "بپرسید" با مشاوران "بپرسید" به‌تماس شده و در زمینه معلومات بیشتر حاصل نمایند.