پناهندگی به سویدن یکی از راه‌های مهاجرت برای افرادی است که در وطن خود امنیت جانی ندارند. این افراد با ارایه اسناد و شواهد لازم می‌توانند اقدام به پناهندگی در سویدن کنند. کشور سویدن عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد مربوط به وضعیت پناهندگان می‌باشد، این بدان معنی است که این کشور یک نهاد جدا برای بررسی درخواست پناهندگان دارد که به‌نام اداره مهاجرت یاد می‌شود. اما اشخاصی‌که برای پناهندگی سویدن اقدام می‌نمایند، می‌بایست خوف و تهدید به زندګی خود را به سازمان‌ها یا ادارات مربوطه دولت سویدن اثبات نمایند.
در این مقاله مراحل پناهندگی سویدن و شرایط عمومی پناهندگی در این کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
چه کسانی واجد شرایط پناهندگی در سویدن هستند؟
کسانی‌که در کشور خود امنیت جانی ندارند و ممکن است مورد شکنجه، آزار و اذیت قرار گیرند یا خطر مرگ آن‌ها را تهدید کند. پناهندگی سیاسی، اجتماعی، مذهبی، جنسیتی، نژادی، ملیتی و گرایش‌های جنسی از روش‌های معمول برای درخواست پناهندگی و اخذ اقامت دایم در این کشور می‌باشد. اما دنبال‌کننده هر روش پناهندگی در سویدن، باید ثابت کند که قادر به زندگی در کشور خود نیست.
ثبت درخواست پناهندگی
در صورتی‌که فرد قصد پناهندگی در سویدن را دارد، لازم است تا پس از ورود به خاک سویدن، به اداره مهاجرت یا اداره پولیس این کشور مراجعه و درخواست پناهندگی خود را ارایه نماید. قبل از ورود به خاک سویدن امکان درخواست پناهندگی برای پناهجویان وجود ندارد. پولیس فرد را در راستای ترتیب درخواست و ارجاع آن به اداره مهاجرت این کشور همکاری می‌کند.
اسناد مورد نیاز
به منظور ارایه درخواست پناهندگی در سویدن، باید فورم‌های مخصوص شناسایی خانه‌پری و ﭘﺎﺳﭙﻮرت یا هر سند دیگر به منظور اﺛﺒﺎت هوﯾﺖ به اداره مربوطه ارایه گردد. هم‌چنان در این مرحله، معلومات بایومتریک فرد اخذ و این‌گونه فرد متقاضی به طور کامل شناسایی می‌شود.
بررسی درخواست پناهندگی
درخواست بررسی می‌شود که فرد متقاضی در کشور دیگری درخواست پناهندگی نداده باشد، زیرا طبق قانون دوبلین، در صورتی که متقاضی در کشور دیگری درخواست پناهندگی داده باشد، باید به همان کشور بازگردد.
انتقال به کمپ پناهندگان
پس از بررسی‌های اولیه، پناهجو به کمپ‌های مخصوص پناهندگان در سویدن منتقل می‌شود. پناهجویان الی مشخص شدن وضعیت پناهندگی شان در کمپ زندگی می‌کنند. رسیدگی به درخواست پناهندگی یک پروسه زمان‌بر است، بنابراین پناهجویان یک مدت شرایط زندگی و سهولت‌های محدود در کمپ را تحمل می‌کنند. در صورتی‌که فرد واجد شرایط باشد، تاریخ و ساعت بررسی حضوری درخواست یا مصاحبه برای او اطلاع داده می‌شود.
مصاحبه
پناهجو در تاریخ و ساعت معین به اداره مهاجرت سویدن حضور یافته و ﻣﻮظﻒ است تا ﺗﻮصیحات لازم و ﺗﻤﺎم دﻻﯾﻞ ﺧﻮد ﺑﺮای ﭘﻨﺎهندگی و اﺳﻨﺎدی لازم را به مسوولان ارایه نماید. مسوولان اداره یادشده تمام جزئیات مصاحبه و پاسخ‌های پناهجو را به گونه کتبی و صوتی ثبت می‌نمایند. در این مرحله از فرد متقاضی سوالاتی به منظور بررسی شرایط فرد و میزان صداقت او نسبت به درخواست پناهندگی پرسیده می‌شود. این مصاحبه توسط کارمند مسوول اداره مهاجرت یا آفیسر پولیس انجام می‌شود. لازم است تا هرگونه سند یا چیز دیگری که از اظهارات پناهجو پشتیبانی کند، در هنگام مصاحبه با خود بیاورد. در صورت لزوم اداره مهاجرت اسناد، گفته‌ها یا مطالب دیگر را به زبان سویدنی ترجمه خواهد نمود.
سند اقامه موقت
پس از مصاحبه، کارت LMA به پناهجویان داده می شود که این کارت به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به‌طور قانونی تا زمان تصمیم‌گیری نهایی در قبال درخواست پناهندگی شان، در کشور سویدن زندگی و احتیاجات اساسی شان را با استفاده از آن مرفوع کنند. در واقع با این کارت تشخیص می‌شود که فرد متقاضی، یک پناهجو است که پس از دریافت پاسخ نهایی در قبال درخواست پناهندگی، این کارت از فرد گرفته می‌شود.
پذیرش درخواست پناهندگی
اداره مهاجرت سویدن تصمیم خود مبنی بر پذیرش و رد پناهندگی را با در نظرداشت کنوانسیون جنیوا، قانون دوبلین و بر مبنای اسناد ارایه‌شده اتخاذ و آن‌را به‌طور کتبی به پناهجو تقدیم می‌نماید. اما بر پایه قانون پناهندگی، تازه واردها اکنون پس از حداقل سه سال زندگی در سویدن و یادگیری زبان سویدنی می‌توانند به صف متقاضیان دریافت اقامت دایم این کشور بپیوندند. در صورتی‌که پناهجو واجد شرایط پناهندگی در سویدن تشخیص داده شود، به او سند اقامت اعطا می‌گردد. رایج‌ترین مجوز اقامت برای افرادی‌که درخواست پناهندگی در سویدن را دارند، مجوز موقت است که به مدت یک یا سه سال اعتبار دارد.
تمدید اقامت موقت
هنگامی‌که مجوز اقامت موقت منقضی می‌شود، پناهنده می‌تواند در مدت سه ماه قبل از انقضا، برای تمدید اقامه اقدام کند. با بررسی‌های لازم در صورتی که فرد متقاضی نتواند هزینه‌های امرار معاش خود را پرداخت کند، دولت سویدن مبلغی را به کارت بانکی او واریز و در صورت لزوم، خدمات صحی رایگان را به او ارایه می‌کند.
حق داشتن وکیل
اغلب افراد پناهجو، حق برخورداری از وکیل عمومی را دارند که هزینه آن‌را دولت سویدن پرداخت می‌نماید. اگر پناهجو مستحق وکیل عمومی باشد، اداره مهاجرت وکیل مجرب را برای پیشبرد درخواست پناهجو تعیین خواهد کرد که در طول زمان بررسی درخواست به پناهجو کمک حقوقی ارایه خواهد داد.
اگر درخواست رد شود، چه؟
افرادی که درخواست پناهندگی شان رد شود، یا باید به کشور خود برگردند یا باید درخواست بررسی مجدد را به محکمه عالی مهاجرت ارایه نمایند. در صورتی‌که درخواست پناهندگی فرد متقاضی رد شود، سایر کشورهای اروپایی نیز درخواست او را رد خواهند کرد، بنابراین فرد برای سایر کشورها نیز شانس خود را از دست می‌دهد.
آیا بدون ورود به خاک سویدن، امکان درخواست پناهندگی است؟
بلی، یگانه استثنا برای مهاجرانی است که در یک کشور دیگر از طریق کمیساریای عالی سازمان ملل برای امور پناهندگی (UNHCR) از کشور سویدن تقاضای پناهندگی کنند. در این زمینه معلومات بیشتر را در لینک (The Swedish Resettlement Programme - Swedish Migration Agency (migrationsverket.se)) مطالعه نمایید!
دریافت کمک و مشوره
برای دریافت معلومات بیشتر در مورد ثبت نام، مصاحبه و سایر مراحل پناهندگی می‌توان به ویب‌سایت رسمی وزارت مهاجرت و پناهندگی سویدن (https://www.migrationsverket.se/) مراجعه نمود. هم‌چنان برای دریافت معلومات در رابطه به روند پناهندگی در سویدن می‌توان با استفاده از شماره تیلفون +46 771 235 235 معلومات را درخواست نمود.