حکومت آلمان در حال برنامه‌ریزی مجموعه‌ای از اصلاحات و بهبود در قانون مهاجرت آلمان است که طی آن پذیرش مهاجران با دانش و ماهر در این کشور تسهیل می‌شود.
آلمان به صدها هزار نیروی ماهر و حرفه‌ای کاری نیاز دارد و برای ورود قانونی این طبقه مردم، قانون مهاجرت این کشور اصلاح می‌گردد. آلمان با کمبود شدید کارگران حرفه‌ای به ویژه در بخش‌های تکنالوژی، تجارت، مهمانداری، تدارکات، آموزش و پرستاری دست و پنجه نرم می‌کند، کمبودیی که برخی از انجمن‌های صنعتی می‌گویند رشد اقتصاد را کند می‌کند.
رابرت هابک وزیر اقتصاد آلمان، در یک پیام ویدیویی با هدف جذب کارگران حرفه‌ای خارجی از سراسر جهان به افراد واجد شرایط اعلام نموده است که "ما به شما نیاز داریم". نانسی فیزر وزیر داخله آلمان در مقاله که روز دوشنبه در روزنامه تاگس اشپیگل نشر شد، تاکید نموده است که آلمان یک کشور متنوع مهاجرتی است. صدراعظم اولاف شولتس در یکی از سخنرانی اخیر خود با معرفی برنامه‌های حکومت در زمینه تهسیل شرایط کسب شهروندی آلمان وعده داد کسانی که به طور دایم اینجا زندگی و کار می‌کنند باید بتوانند رای دهند و انتخاب شوند، آن‌ها باید بخشی از کشور ما باشند. هوبرتوس هایل، وزیر فدرال کار آلمان در نشست اخیر در مورد کارگران حرفه‌ای هشدار داد که برای بسیاری از شرکت‌ها، جست‌جوی کارگران ماهر همین حالا یک موضوع جدی است. هرچند برخی از احزاب مخالف به این طرح‌ها اعتراض کرده اند.
نکات اصلی اصلاحات برنامه‌ریزی شده در ذیل ارایه می‌گردد:
تابعیت دوگانه
در این اصلاحات پیشنهادی آمده است که تابعیت دوگانه با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا و سوییس مجاز شود و هم‌چنین خارجی‌ها به جای هشت سال، پس از پنج سال اقامت در آلمان بتوانند درخواست شهروندی ارایه دهند، در صورتی که آن‌ها معیارهای مشخص ادغام در جامعه را تکمیل نموده باشند. این پیشنهاد به هدف کمک به ادغام جمعیت بزرگی با ریشه ترک صورت گرفته که بسیاری از آن‌ها می‌گویند ترک کردن تابعیت اصلی، بزرگ‌ترین مانع برای اخذ تابعیت آلمانی است.
به دلیل فقدان قانون‌گذاری واضح، تابعیت دوگانه در عمل از استثنا فراتر رفته است. به گفته وزارت داخله آلمان، در سال 2021 حدود 69 درصد کسانی که تابعیت آلمان را گرفتند، تابعیت قبلی خود را حفظ کردند. دیرک ویزه معاون فراکسیون پارلمانی حزب سوسیال دموکرات به دویچه وله گفت که بسیاری از کشورهای جهان تابعیت دوگانه دارند، اما ما در آلمان فقط در موارد خاصی آن را داریم؛ ما می‌خواهیم این را تغییر دهیم.
ویز اضافه نمود که این بحث‌های سیاسی آسان نخواهد بود. در گذشته کمپاین‌هایی علیه تابعیت دوگانه از سوی محافظه کارانی مانند حزب دموکرات مسیحی صورت گرفته است.
حق اقامت برای افراد تحمل شده
در پایان سال گذشته، حدود 240 هزار نفر در آلمان با وضعیت به اصطلاح "تحمل شده" زندگی می‌کردند. این بدان معناست که درخواست پناهندگی آن‌ها رد شده است، اما اخراج آن‌ها نیز به دلیل تهدید در کشور اصلی، بیماری جدی و یا فقدان اسناد سفر به حالت تعلیق درآمده است.
بسیاری این افراد چندین سال است که در این بلاتکلیفی در آلمان زندگی می‌کنند. برخی آن‌ها کودکان شان را در اینجا بزرگ کرده اند و در عرصه‌هایی که آلمان به آن‌ها نیاز دارد به ویژه در بخش پرستاری، کار پیدا کرده اند.
حکومت اکنون در نظر دارد برای آن افراد "تحمل شده" که تا اول اکتوبر 2022 پنج سال در آلمان زندگی کرده اند، اقامت یک‌ساله زیر عنوان "اقامت فرصت" ارایه کند. این یک‌سال برای برآورده کردن معیارها به هدف کسب اقامت طولانی مدت در نظر گرفته شده است. تصور می‌شود که حدود 136 هزار نفر واجد شرایط این نوع اقامت باشند.
وضعیت اقامت به این افراد اجازه می‌دهد تا آزادی بیشتری در رفت و آمد در آلمان داشته باشند و تهدید دایمی اخراج را از بین می‌برد، فرصتی که زمینه استخدام شدن آنان را بیشتر می‌کند.
دوره‌های ادغام برای همه
قرار است همه پناهجویان باید از ابتدای ورود به آلمان به دوره‌های کورس ادغام و زبان صرف نظر از چشم انداز اقامت در این کشور، دسترسی داشته باشند. حکومت گفته است که این امر مشارکت و انسجام اجتماعی را ارتقا خواهد داد.
اخراج
روی دیگر سکه به گفته وزارت داخله، اخراج افرادی که نمی‌توانند در آلمان بمانند، باید با پی‌گیری بیشتر نسبت به گذشته انجام شود، به ویژه اخراج مجرمان و کسانی که خطرناک تلقی می‌شوند. اخراج و بازداشت این افراد به هدف اخراج، آسان‌تر خواهد شد.
الحاق آسان‌تر خانواده برای کارگران ماهر
به منظور جذاب‌تر کردن آلمان برای کارگران ماهر از کشورهای غیر اتحادیه اروپا، حکومت در حال برنامه‌ریزی است تا مهاجرت آن‌ها همراه با خانواده های شان را آسان‌تر کند. بستگان نزدیک، دیگر نیازی به ارایه اسناد منبی بر آشنایی با زبان آلمانی قبل از ورود به آلمان نخواهند داشت.
مهاجرت کارگران ماهر
انتظار می‌رود پیش نویس بسته دوم قانون مهاجرت به طور خاص به مهاجرت کاگران ماهر بپردازد که شامل نکات کلیدی زیر است:
- اداره فدرال کار محاسبه کرده است که آلمان سالانه به 400 هزار کارگر خارجی نیاز دارد. بیشتر آن ها از داخل اتحادیه اروپا می آیند، اما برای رفع این کمبود کافی نیستند. به‌ویژه به این دلیل که اکثر کشورهای بزرگ‌تر اتحادیه اروپا با چالش های جمعیتی مشابه روبرو هستند.
- قانون مهاجرت نیروی کار ماهر از سال 2020 تصویب شده است، اما ورود کارگران ماهر از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا به آلمان محدود بوده است و در جریان پاندمی کووید 19 کاهش یافته است.
- در سال 2019 تنها 39 هزار نفر از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا برای کار به آلمان آمدند که صرف 0.1 درصد از کل کارگران در این کشور است.
- در سال 2020 این رقم به 29 هزار نفر کاهش یافت. صاحبان مشاغل از موانع بوروکراتیک ادارات شکایت کرده و گفته اند که ادارات از ابزارهای اینترنتی به منظور ارسال و دریافت اسناد بیزار هستند و این روند بوروکراتیک را کندتر می‌کند.
کارت آبی اتحادیه اروپا برای دانشجویان
کارت آبی در سراسر اتحادیه اروپا برای متخصصان با مهارت‌های بالا، مشابه گرین کارت ایالات متحده، 10 سال پیش در آلمان معرفی شد. این کارت به افراد واجد شرایط این حق را می‌دهد که برای استخدام بدون "بررسی اولویت" و بدون آشنایی با زبان آلمانی وارد آلمان شوند. در این بررسی ابتدا دیده می شود که آیا در بخش مربوطه کسانی از آلمان و اتحادیه اروپا متقاضی کار هستند یا نه.
کارت فرصت
کارت فرصت براساس سیستم امتیاز به افراد اجازه می‌دهد تا برای جست‌جوی شغل یا موقعیت آموزشی وارد آلمان شوند. معیارهای دریافت این کارت شامل اسناد، سن، مهارت زبانی و سابقه کاری است.
کارگران ماهر با آموزش حرفه‌ای
حکومت آلمان هم‌چنین در نظر دارد مزایای کارت آبی را به مشاغل غیراکادمیک، از آشپزها و کارشناسان ساختمانی گرفته تا تخنیکران انرژی و رانندگان لاری، تعمیم دهد.
در حال حاضر، علاوه بر کارت آبی، مجوز اقامات برای کارگران ماهری که مهارت شان در آلمان به رسمیت شناخته شده باشد، وجود دارد. این کارگران ماهر در آینده می توانند اجازه داشته باشند شغل واجد شرایط را در حوزه دیگری دنبال کنند، به این معنی که یک میکانیک می تواند مثلاً در صنعت تدارکات کار کند.
دعوت از دانشجویان و کارآموزان
آلمان هم‌چنین می‌خواهد افراد بیشتری از خارج برای تحصیل یا آموزش حرفوی بیایند و سپس با مهارت هایی که یاد می‌گیرند در این کشور کار کنند. به‌همین دلیل، حکومت در حال برنامه‌ریزی برای حذف "بررسی اولویت" برای دوره های کارآموزی است و به دانشجویان اجازه می دهد در کنار تحصیل، مشغول به کار شوند.
دانشجویان کشورهای خارج از اتحادیه اروپا با مهارت کافی زبان آلمانی می توانند بدون تایید آژانس کار فدرال دوره های کارآموزی را تا شش هفته انجام دهند.
مدارک خارجی و سابقه کار
به‌رسمیت شناختن اسناد و مدارک خارجی مدت‌ها است که یک جنجال بوروکراتیک بوده است. حکومت می‌خواهد این فرایند را آسان‌تر کند؛ به عنوان مثال، قبول کردن اسناد به زبان انگلیسی یا سایر زبان‌ها، به‌جای ترجمه تاییدشده به‌زبان آلمانی. اما حکومت اکنون قصد دارد اجازه مهاجرت کاری برای برخی از مشاغل را حتی بدون به رسمیت شناختن مدرک آن‌ها بدهد.
از آنجایی‌که حکومت آلمان متشکل از سوسیال دموکرات‌ها، سبزها و دموکرات‌های آزاد، مجموعه‌ای از اقدامات را برای مدرن کردن قانون مهاجرت آلمان ارایه نموده است. این ایده‌ها شامل طرح‌هایی برای کاهش موانع بوروکراتیک در سیستم پناهندگی است و برای پناهجویانی که قبول نشده اند اما تحمل می‌شوند، تسهیلاتی برای کسب اقامت آلمان و برای کسانی که مدت طولانی در این کشور زندگی کرده اند، زمینه کسب شهروندی را مساعد می‌سازد.
قابل یادآوری است که پیش‌نیاز حداقل دو سال سابقه کار و مدرک معتبر در کشور مبدا خواهد بود. سپس مسوولان یا شرکت‌های مربوطه مسوول بررسی مهارت های زبانی خواهد بود. با این حال، این امر در مورد مشاغل تحت نظارت مانند مشاغل در بخش‌های طبی و نرسینگ صدق نمی‌کند. حداقل حقوق برای متخصصان تکنولوژی معلوماتی کاهش می‌یابد. هم‌چنان کارفرمایان بر مبنای این قانون خودشان تصمیم خواهند گرفت که چه مهارت‌های زبانی مورد نیاز است.
یادداشت: این مقاله با استفاده از معلومات وبسایت خبری DW آلمان تهیه شده است.