وراثت‌خط سند رسمی است که به منظور معین نمودن تعداد ورثه متوفی از طریق مراجع قضایی صادر می‌گردد. این سند شامل مشخصات، تعداد وارثان، میزان ارث و نسبت آن‌ها با متوفی بوده که به درخواست وارثان پس از بررسی، اثبات و تعیین وارثان، تحت عنوان وراثت‌خط صادر می‌شود. وارثان با استفاده از وراثت‌خط می‌توانند سهم ارث خود را در داخل و بیرون از کشور مطالبه و در آن تصرف کنند.
وراثت‌خط در ولایت هرات چگونه اخذ می‌گردد؟
متقاضیان جهت دریافت وراثت‌خط مراحل ذیل را سپری می‌کنند:
مرحله اول: درخواستی
- یکی از وارثان درخواستی رسمی یا عریضه را عنوانی محکمه ابتدایه در مرکز ولایت هرات یا ولسوالی‌های آن ترتیب می‌نماید؛
- در عریضه، تمام وارثان به‌شمول ذکور، اناث، خوردسال و بزرگ‌سال و هم‌چنان علت مرگ فرد متوفی تذکر داده می‌شود؛
- دو قطعه عکس سایز 3x4 و کاپی تذکره‌های وارثان، دو نفر به عنوان شاهد و سه نفر به عنوان اقرارکننده همراه با دو قطعه عکس و کاپی تذکره‌های شان و هم‌چنان تصدیق شورای محل الزامی می‌باشد؛
مرحله دوم: مراجعه به محکمه ابتدایه
- یکی از وارثان درخواستی یا عریضه و اسناد لازمه را مبنی بر اخذ وراثت‌خط به ریاست محکمه ابتدایه ولایت هرات ارایه و رییس محکمه آن‌را احکام می‌دهد؛
- محکمه یک فورم را که حاوی سوالات در مورد شهرت متوفی و وارثان آن است، از محل سکونت آن‌ها، جهت تکمیل به آن‌ها داده می‌شود؛
مرحله سوم: تصدیق ملا امام، وکیل گذر و ناحیه مربوطه
- فورم به دو نفر از همسایه‌ها، ملا امام، ملک یا وکیل گذر و ولسوالی یا ناحیه در برده شده و آن‌ها در رابطه به شهرت متوفی، علت مرگ آن، وارثان و شماره‌های تذکره‌های آن‌ها در فورم مربوطه معلومات ارایه و تصدیق می‌نمایند؛
- پس از تکمیل نمودن فورم یکی از وارثان، فورم را دوباره به محکمه ابتدایه ارایه و طی‌مراحل بعدی می‌نماید؛
مرحله چهارم: اقرار و شهادت
- دو نفر شاهد و سه نفر از اقرارکنندگان با اصل تذکره‌ها و دو قطعه عکس شان و نیز یک نفر از وراثین به نمایندگی از همه و یا تمام وارثان با دو قطعه عکس و اصل تذکره‌های شان به محکمه حاضر می‌شوند؛
- شاهدان و اقرارکنندگان در حضور قاضی مبنی بر صحت وارثان متوفی اقرار نموده و شهادت می‌دهند؛
- وراثت‌خط ترتیب و معلومات وارثان، اقرارکننده‌گان و شاهدان در آن درج و سپس برای تسلیمی آن تاریخ را تعیین می‌گردد؛
مرحله چهارم: اخذ وراثت‌خط
- یکی از وارثان در روز معین به محکمه ابتدایه رفته و با ارایه اصل تذکره، وراثت‌خط را که ثبت و مهر شده، تسلیم می‌شود؛
- سپس، یکی از وارثان، وراثت‌خط را به محکمه استیناف در ولایت هرات برده تا رییس محکمه استیناف از برحالی قاضی محکمه وثایق در وراثت‌خط تایید نماید؛
- تا این مرحله وراثت‌خط نهایی بوده و قابل استفاده در داخل کشور می‌باشد، اما جهت استفاده از آن در بیرون از کشور لازم است تا ترجمه و تاییدی وزارت خارجه اخذ گردد.
اخذ وراثت‌خط مثنی
- یک نفر از وارثان در نخست درخواستی یا عریضه رسمی ترتیب، موضوع را در آن را شرح داده و طی آن درخواست وراثت‌خط مثنی را می‌نماید؛
- اسناد لازم برای دریافت وراثت‌خط مثنی، سند اعلان رادیو، کاپی وراثت‌خط مفقودشده، شماره صدور آن یا اصل وراثت‌خط تخریب‌شده می‌باشد؛
- متقاضی آسناد لازمه را به محکمه ابتدایه در ولایت هرات ارایه و پس از طی مراحل درخواستی، وراثت‌خط مثنی خویش را به‌دست می‌آورد.
آدرس ولایتی: شهر هرات، ناحیه اول، مجتمع اداری ولایت، محکمه ابتدایه، آمریت وثایق
آدرس ولسوالی‌ها: محاکم ابتدایه در سطح ولسوالی‌ها